Bu Amerikan Pediatri Akademisi iki yaşından küçük çocuklar için ekran süresinin olmamasını ve iki yaşından büyük çocuklar ve gençler için sınırlı 1:1 veya gözetimli ekran süresi önermektedir. Ayrıca, araştırmalara göre, on bir yaşına kadar çocukların 53%'si cinsel açıdan uygunsuz içerik görmüş olacaktır.
Peki, çocukların telefonu olmalı mı? Cevap dengedir. Çocuğunuza telefon verme kararı ebeveyn kontrollerini, ekran kullanımı için güvenli seçimlerle ilgili konuşmaları ve uygun ekran kullanımı kurallarını içermelidir. Bu kılavuz, bilinçli bir seçim yapmanıza yardımcı olacak artıları, eksileri ve güvenlik ipuçlarını içermektedir.
Telefonlar Çocuklar İçin İyi mi? Çocukların Telefona İhtiyaç Duymasının Nedenleri
Günümüzde akıllı telefonlar sadece video izlemek veya oyun oynamak için kullanılmıyor; doğru kullanıldıklarında çocuklar için çok faydalı araçlar haline gelebiliyorlar. Dolayısıyla, bir telefona sahip olmayı değerli kılan başka birçok neden var.
1. Ebeveynlerle Hızlı ve Sürekli İletişim
Çocukların telefon sahibi olması lehindeki en güçlü argümanlardan biri, acil durumlarda veya diğer durumlarda ebeveynlere doğrudan erişimdir. Bir telefona sahip olmak, okul sonrası planlarda daha fazla değişiklik olması, çocuğun kaybolması veya çocuğun acil yardıma ihtiyaç duyması gibi durumlarda yaşanan endişenin bir kısmını hafifletir.
Pew Research tarafından yapılan bir araştırmaya göre ebeveynlerin 84%'si çocuklarının eline telefon vermelerinde güvenliğin büyük bir etken olduğunu belirtmiştir. Okuldaki acil durumlar (kilitlenmeler) ve otobüsü kaçırmadan eve gitme alıştırmaları açısından bakıldığında, iletişim için bağlı bir cihaz gereklidir. Hatta bazı okullar güvenlik tatbikatlarında telefon kullanılmasını savunmaktadır.
2. Çalışma Yardımı
Cep telefonları gibi akıllı cihazlar bilinçli kullanıldığında son derece etkili öğrenme araçları olabilir. Sonuçta, bazı öğrenme uygulamaları (Khan Academy, Photomath veya Duolingo gibi) okul çalışmalarına yardımcı olabileceği gibi, öğrenme ödevlerini düzenlemeye yardımcı olan bazı çevrimiçi öğrenme uygulamaları (örneğin, Google Classroom) da yardımcı olabilir.
Research Gate'in bildirdiğine göre 90% öğrenci pandemi sırasında evden öğrenmek için cihaz kullandı. Daha büyük çocuklar için araştırma uygulamaları, dijital bilgi kartları ve yapay zeka öğretmenleri (ev ödevi yardımı için ChatGPT gibi) öğrenme ve çalışma için yedek destek sağlayabilir.
Birçok okulda öğrenim BYOD (kendi cihazını getir) dünyasına dönüşüyor ve bu da cep telefonlarını derslere katılmak için gerekli hale getiriyor. Peki, çocukların cep telefonu olmalı mı? Önemli olan, dikkat dağınıklığını önlemek için ekran süresi sınırlamaları ile öğrenmenin faydalarını dengelemektir.
3. Sosyalleşme
Birçok çocuk için telefonlar, arkadaşlıklar için hayati önem taşıyor. Özellikle gençler, sosyal olarak bağlantıda kalmak için mesajlaşmaya ve Snapchat gibi uygulamalara bağımlıdır. Common Sense Media'nın 2023 raporuna göre, gençlerin 80%'si sosyal medyanın kendilerini daha bağlı hissetmelerine yardımcı olduğunu söylüyor.
Sosyal açıdan daha utangaç çocuklar için mesajlaşmak sosyal kaygıları azaltmaya yardımcı olabilir. Aile grup sohbetleri veya uzakta yaşayan biriyle görüntülü sohbetler bu bağı güçlendirebilir. Amerikan Pediatri Akademisi'nin (AAP) önerdiği gibi, içeriği birlikte görüntüleyin ve belirli çevrimiçi davranışlarla ilgili olarak çocuklarınızla ne beklediğinizi tartışın. Amaç, çevrimiçi sosyal medya kullanımının yalnızca bir ek olarak sınırlandırılmasıyla sosyalleşmenin teşvik edilmesine yardımcı olmaktır.
4. Oyunlarla Rahatlama Şansı
Telefonlar çocuklar için iyi mi? Araştırmalar, stratejik düşünme gerektiren oyunlar oynamanın veya Minecraft gibi koşu oyunlarının problem çözme becerilerini ve yaratıcılığı geliştirebileceğini göstermektedir. Amerikan Psikoloji Derneği, orta düzeyde video oyunu oynamayı çocukların stresle başa çıkmaları için sağlıklı bir yol olarak kabul etmiştir.
- Pokémon GO gibi oyun türü uygulamalar, özünde video oyunları oynarken çocuklara aktif olmayı öğretir.
Oyun oynamayı kontrol etmenin yolları vardır (örneğin, ödeviniz bitene kadar oyun oynayamazsınız) ve ebeveynler oyun oynamayı kontrol etmek için uygulamaları (örneğin, Google Family Link uygulaması) kullanabilir.
Çocukların Cep Telefonuna İhtiyacı Olmamasının Nedenleri
Telefonlar çocuklar için iyi mi? Akıllı telefonların olumlu yanları var, ancak ciddi dezavantajları da var. Uzmanlar, çocuklara akıllı telefon vermeden önce bir an durup bunun sonuçlarını düşünmelerini tavsiye ediyor - işte nedeni:
1. Yetişkin İçeriğine Erişim
Çocukların telefon sahibi olmasıyla ilgili en büyük endişelerden biri, çevrimiçiyken uygunsuz yetişkin içeriklerine rastlama potansiyelidir. Common Sense Media (2023) tarafından hazırlanan bir rapor, 8-12 yaş arası çocukların 56%'sinin, genellikle bilerek olmasa da, internette pornografi gördüğünü ortaya koymuştur.
- The New York Times, 2023 yılında TikTok'a ilk kez giriş yapan bir kullanıcının birkaç dakika içinde şiddet veya cinsel içerikle karşılaşacağını söylüyor.
Çocuklar, reklamlar veya dolaylı bağlantılar aracılığıyla yetişkinlere yönelik içerikle karşılaşır. Ebeveynler ve veliler çocuklarını korumak için ebeveyn kontrolleri ile rahatlayabilirler. Ancak, iradenin olduğu yerde çocuklar bir yol bulur. A Wall Street Journal makalesi, gençlerin 70%'sinin ebeveynleri veya vasileri tarafından belirlenen temel kısıtlamaları çeşitli yöntemlerle aşabildiklerini belirttiklerini doğruladı.
2. İstenmeyen İletişim Riski
Ulusal Kayıp ve Sömürülen Çocuklar Merkezi, 2019'dan bu yana çevrimiçi avcılarla ilgili vaka sayısının 300% arttığını belirtiyor. Temasların çoğu oyun uygulamaları veya sosyal medya platformları aracılığıyla gerçekleşiyor.
Pew Research'e göre 2024 yılında, Her 3 öğrenciden 1'i siber zorbalığa maruz kalmıştırBu da en uç vakalarda depresyona ve okuldan kaçmaya yol açmıştır. Dahası, platform güvenli görünse bile, her zaman onunla ilişkili bazı riskler vardır.
3. Olası Sağlık Riskleri
Yeni çalışmalar, erken yaşta telefon kullanımının rahatsız edici fiziksel sonuçları olduğunu gösteriyor. Amerikan Optometri Derneği, çocuklarda miyoplukta 59%'lik bir artış olduğunu ve bunun ekran süresi ve çocukların telefon sahibi olmasıyla doğrudan ilişkili olduğunu tespit etti.
Mavi ışık melatonin seviyelerinin düşmesine neden oluyorBu da uykusuzluğa katkıda bulunuyor. Uykudan önce cihazlarını kullanan çocukların uykuya dalması ortalama 30 dakika daha uzun sürmektedir (Sleep Foundation, 2024). Çocuk doktorları ise 8 yaşından küçük çocuklarda ekran kullanımından kaynaklanan "metin boynu" ve tekrarlayan zorlanma yaralanmalarında da artış görüyor.
4. Davranış ve Dikkatte Bozulma
Nörobilimciler, tüm bildirimlerin gelişmekte olan beyni dikkati dağılacak şekilde yeniden düzenlediğine inanıyor ve Stanford Üniversitesi tarafından yayınlanan bir çalışma, en sık kullanıcıların görev değiştirmede 40% daha kötü olduğunu öne sürdü.
Davranış uzmanları, cihaz ellerinden alındığında dürtüsellik ve hayal kırıklığı toleransında artışlar görüyor. Journal of Pediatrics'te yayımlanan bir araştırmaya göre, cihazlara sınırsız erişimi olan çocuklarda keşfedici oyun ve problem çözme inisiyatifi 30% daha az görülmüştür.
Çocuğunuzun Akıllı Telefonu Güvenli Bir Şekilde Kullanmasını Nasıl Sağlayabilirsiniz?
Çocukların cep telefonu olmalı mı? Akıllı telefonların riskleri olsa da, ebeveynlerin çocuklarının bunları sağlıklı bir şekilde kullanmalarını sağlamak için harekete geçebilecekleri yollar vardır. Elinizde birkaç araç ve açık bir diyalog varsa, bu çocuğunuzun teknolojiyi sorumlu bir şekilde kullanmasını sağlar.
1. Parentaler'yi Kurun
Parentaler ebeveynlerin çocuklarının akıllı telefon kullanımını yönetmelerine yardımcı olan hepsi bir arada bir ebeveyn kontrolü uygulamasıdır. Parentaler özellikleri şunları içerir:
- Ekran kullanım sınırları. Aşırı kullanımı önlemek için uygulamalar ve oyunlar için günlük sınırlar belirleyin
- İçerik kısıtlamaları. Sorumlu yaş ayarlarına bağlı olarak uygunsuz web sitelerini ve uygulamaları engelleyin
- Konum izleme. Çocuğunuzun tam konumunu takip edin.
- Uygulama izleme. Çocuğunuz uygulama indirdiğinde veya kısıtlanmış içeriğe eriştiğinde bildirim alın
- Program kontrolleri. Ev ödevi yaparken veya yatmadan önce tüm uygulamaları geçici olarak kapatın.
Parentaler'nin gezinmesi kolay kontrol paneli, ebeveynlerin çocuklarının olgunluk seviyesine göre kısıtlamaları değiştirmelerine olanak tanır. Temel telefon ayarlarının aksine, ailelerin sorumlu ekran kullanım alışkanlıklarını uygulamalarını sağlamak için kullanım modellerinin daha derinlemesine bir görünümünü sunar.
2. Secure My Phone ile Siber Güvenliği Öğretin
Telefonumu Güvende Tut kullanıcılara güvenlik araçları sunan ve "çocukların telefonu olmalı mı" konusunda yardımcı olan bir uygulamadır - çocukları çevrimiçi güvenli uygulamalar konusunda eğitirler. Ana özellikler aşağıdadır:
- Kimlik avı koruması. Bu özellik, kullanıcıları bir mesajlaşma programında veya e-postada olası şüpheli bir bağlantıya tıkladıklarında bilgilendirir.
- Gizlilik tarayıcısı. Kullanıcıların çok fazla kişisel veri sunmasına neden olabilecek uygulamaları bildirir.
- Wi-Fi güvenliği. Bu, güvenli olmayan ve hassas veri erişimine olanak sağlayabilecek bir genel ağ konusunda uyarır.
- Hırsızlık önleme araçları. Bir kullanıcının kaybolması durumunda cihazı kilitlemesine veya silmesine izin verin.
- Zorbalık tespiti. Agresif dil içeren mesajları ve sosyal medya mesajlarını işaretler.
3. Telefon Kullanımının Riskleri Hakkında Açıkça Konuşun
Teknoloji kısıtlamaları çocukları güvende tutmayı tek başına desteklemeyecektir; çocukların sürekli diyaloglara ihtiyacı vardır. Uzmanlar tavsiye ediyor:
- Çevrimiçi avcılardan bahset. Yabancıların çocukları taklit etme potansiyeli ve hangi bilgilerin paylaşılmasının asla uygun olmadığı hakkında konuşun.
- Siber zorbalıktan bahset. Kendileri ya da başka bir çocuk internette zorbalığa maruz kalırsa ne yapmaları gerektiği hakkında konuşun.
- Kurallardan bahset. Telefonsuz zamanlar (yemek, yatma zamanı) ve kuralları ihlal etmenin sonuçları konusunda anlaşın.
- İyi davranışları model alın. Çocuklarınızın sorumlu telefon kullanımını görmeleri için evde kendi telefon kullanımınızı uygun şekilde sınırlayın.
Kendileriyle çevrimiçi dijital riskleri hakkında konuşan ebeveynleri olan çocukların, kendilerinin ve/veya başkalarının güvenli bulmayabileceği davranışlarda bulunma olasılıkları daha düşüktür. Ebeveynler çocuklarını düzenli olarak kontrol ettiklerinde, bu tartışmaların ritmini belirler, normalleştirir ve güven oluşturmaya yardımcı olur.
Sonuç: Çocuklar ve Telefonlar Hakkında Doğru Seçim İçin
Dolayısıyla, çocukların ne zaman telefon sahibi olması gerektiği zor bir karardır ve faydaları ile güvenliği tartmak önemlidir. Akıllı telefonlar çocuğunuzun bağlantı ve öğrenme fırsatlarını kolaylaştırabilir, ancak aynı zamanda onları çevrimiçi tehlikelere, sağlık risklerine ve davranışsal kısıtlamalara da maruz bırakabilir.
Telefon almak için "doğru yaş" diye bir şey yoktur; bu, çocuğunuzun gelişimine ve ailenizin değerlerine bağlıdır. Ancak sürekli sınır koymanın yanı sıra teknolojik korumalar geliştirebilirseniz, çocuğunuzu dijital alanda güvenli ve sorumlu bir şekilde meşgul etmeniz mümkündür.
